Σήμανση στα Τακάκια Φρένων, Κωδικός Τριβής
Κωδικός Τριβής των Δισκοφρένων
Συσχέτιση με το Δυναμικό Ισχύος Ακινητοποίησης του Δισκόφρενου
Εικόνα 1: Αυτό το κεραμικό επίθεμα Duralast (PN DG1463) ταιριάζει στις τυπικές μπροστινές δαγκάνες σε Mustang GT του 2014. Οι ενδείξεις στην πινακίδα στήριξης δηλώνουν: το “DB” είναι ο κατασκευαστής (Roulunds Braking ApS για το Duralast), το “1463” είναι ο κωδικός σύνθεσης δισκοφρένων και το “FF” ο συντελεστής τριβής. Στο τέλος, στην τελευταία γραμμή, βρίσκεται ο περιβαλλοντικός κωδικός “Α” και το έτος κατασκευής (“17” για το 2017).
- Όλα τα τακάκια φρένων που πωλούνται στις ΗΠΑ διαθέτουν κωδικούς τριβής με εντολή DOT και άλλα δεδομένα που επισημαίνονται ακριβώς πάνω στα εξαρτήματα. Αυτή είναι σημαντική πληροφορία γιατί όσο υψηλότερος είναι ο συντελεστής τριβής ενός δισκοφρένου (που εκφράζεται με το ελληνικό γράμμα “μ” ) τόσο υψηλότερο δυναμικό ισχύος έχει και τόσο μεγαλύτερη είναι η δυνατότητα ακινητοποίησης (δηλ. το ίδιο ποσό άσκησης δύναμης στο πεντάλ, παρέχει μεγαλύτερη δύναμη ακινητοποίησης).
- Θεωρητικά, το “μ” κυμαίνεται από 0 (πλήρης λιπαντικότητα, καθόλου τριβή), έως 1.0 (στερεό, χωρίς κίνηση μορίων). Πριν από 30 χρόνια, τα τακάκια τού δρόμου τύγχανε να έχουν δείκτη 0.20. Σήμερα, ακόμη και τα OEM δισκόφρενα είναι αποδοτικά στα 0,30s, τα κορυφαία στις επιδόσεις δρόμου βρίσκονται στο εύρος 0.40 έως 0.45 και ορισμένα αγωνιστικά αυτοκίνητα στα 0.60s ή ακόμα περισσότερα.
Η απόδοση τριβής των δισκοφρένων που προορίζονται για τυπικές θερμοκρασίες δρόμου ταξινομείται στο πρότυπο SAE J866, εκφρασμένο ως κωδικός δύο γραμμάτων όπου το πρώτο γράμμα υποδηλώνει την κανονική απόδοση τριβής σε χαμηλή θερμοκρασία (200oF έως 400oF, δηλ. 93oC έως 205oC περίπου) και το δεύτερο γράμμα δηλώνει την υψηλή απόδοση τριβής σε θερμοκρασία (300oF έως 650oF, δηλ. 150oC έως 345oC περίπου).
Τα υψηλότερα γράμματα στο αλφάβητο δείχνουν καλύτερη δυνατότητα τριβής από αυτήν που δηλώνουν τα χαμηλότερα γράμματα (για παράδειγμα, το “E” είναι καλύτερο από το “D”), όπως π.χ. ακολούθως:
- Εάν το πρώτο γράμμα είναι χαμηλότερο από το δεύτερο γράμμα, σημαίνει ότι το δισκόφρενο λειτουργεί καλύτερα σε υψηλές θερμοκρασίες και χρειάζεται προθέρμανση για να είναι πλήρως αποτελεσματικό.
- Εάν το δεύτερο γράμμα είναι χαμηλότερο από το πρώτο, το επίθεμα των δισκοφρένων μπορεί να ξεθωριάσει σε υψηλές θερμοκρασίες. Τα καλύτερα δισκόφρενα δρόμου έχουν καλή τριβή τόσο σε υψηλές όσο και σε χαμηλές θερμοκρασίες (ιδανικά).
Εικόνα 2: Για τις προαιρετικές εμπρόσθιες δαγκάνες Brembo, τής Mustang 2014. Οι κωδικοί των δισκοφρένων είναι σφραγισμένοι στην άκρη: “DG” είναι ο κατασκευαστής (Bosch Brake Components ). “AM” ο κωδικός σύνθεσης δισκοφρένου, “FF” ο συντελεστής τριβής. και “Ν18” ο περιβαλλοντικός κωδικός και το έτος κατασκευής.
Τα δύο γράμματα του συντελεστή τριβής εμφανίζονται στην άκρη τού δισκοφρένου ή στην οπίσθια πλάκα του και αποτελούν τμήμα τού αναγνωριστικού αριθμού βιομηχανίας φρένων.
Παραδοσιακά, ο πλήρης αριθμός αποτελείται από τρεις ομάδες αλφαριθμητικών ψηφίων:
- Η πρώτη ομάδα προσδιορίζει τον κατασκευαστή τού υλικού τριβής
- Η δεύτερη ομάδα το σκεύασμα ή την σύνθεση και
- Η Τρίτη ομάδα, αποτελούμενη από δύο γράμματα, υποδηλώνει τον συντελεστής τριβής.
Μπορεί επίσης να υπάρχουν και άλλοι αριθμοί, συμπεριλαμβανομένων των κωδικών αριθμών ανταλλακτικών, των κωδικών ημερομηνίας κατασκευής και (υποχρεωτικό από το 2014) ένας κωδικός που αντιπροσωπεύει το ποσοστό των διαφόρων βαρέων μετάλλων και ινών αμιάντου που ακολουθείται από το έτος κατασκευής, όπως ορίζεται από νόμους που ψηφίστηκαν στην Καλιφόρνια και την Ουάσιγκτον (αλλά συνήθως παρατηρείται σε όλους τους σημερινούς κατασκευαστές δισκοφρένων, που πωλούν στην αγορά τής Βόρειας Αμερικής).
Σημειωτέον πως δεν σημαίνονται όλα τα δισκόφρενα με αυτόν τον τρόπο.
- Τα δισκόφρενα αγώνων μπορεί να λειτουργούν σε υψηλές θερμοκρασίες, εκτός τού εύρους ταξινόμησης. Και ορισμένοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν δική τους ταξινόμηση, όπως χρωματική κωδικοποίηση των δισκοφρένων ή δικά τους σχήματα αρίθμησης.
Αυτό το σύστημα χρησιμεύει μόνο ως οδηγός για τις δυνατότητες απόδοσης τού δισκοφρένου. Η πραγματική του απόδοση θα εξαρτηθεί, φυσικά, από την συνολική σχεδίαση τού συστήματος πέδησης και το περιβάλλον λειτουργίας.
Να ληφθεί υπόψιν επίσης ότι η τριβή ενός δισκοφρένου δεν είναι σταθερή, ποικίλλει λόγω αλλαγών στην θερμοκρασία, την υγρασία, την φθορά, τον χρόνο λειτουργίας και πολλούς άλλους παράγοντες.
- Οι επιστήμονες για τα υλικά πέδησης (φρένων) προσπαθούν να αναπτύξουν πιο σταθερές ενώσεις δισκοφρένων, που να διατηρούν την συνοχή σε ένα ευρύ φάσμα συνθηκών λειτουργίας. Αλλά καθώς οι ενώσεις γίνονται πιο ειδικές, γίνονται και περισσότερο ακριβές. Επίσης, πιο ισχυρές ενώσεις (υψηλότερες μάζες ) μπορεί να αυξήσουν την φθορά τής δισκόπλακας.
- Επισκόπηση των Κωδικών στα Δισκόφρενα Πέδησης
Όλα τα δισκόφρενα δρόμου των ΗΠΑ και πολλά αγωνιστικά, έχουν μια ένδειξη τριβής δύο γραμμάτων σφραγισμένη στην άκρη του ανταλλακτικού ή στην πλάκα στήριξης.
Η απόδοση τριβής των δισκοφρένων που προορίζονται για τυπικές θερμοκρασίες δρόμου ταξινομείται στο πρότυπο SAE J866, εκφρασμένο ως κωδικός δύο γραμμάτων όπου το πρώτο γράμμα υποδηλώνει την κανονική απόδοση τριβής σε χαμηλή θερμοκρασία
SAE J866 Προσδιορισμοί Τριβής (SAE J866 Friction Designators)
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΤΡΙΒΗΣ (FRICTION COEFFICIENT) ΚΩΔΙΚΟΣ
• Έως 0.15 C
• Από 0.15 έως 0.25 D
• Από 0.35 έως 0.45 F
• Από 0.45 έως 0.55 G
• Άνω τού 0.55 H
• Το 1o γράμμα δηλώνει απόδοση τριβής σε χαμηλή θερμοκρασία (200°F έως 400°F δηλ. 93°C έως 205°C περίπου ).
• Το 2o γράμμα δηλώνει απόδοση υψηλής θερμοκρασίας (300°F έως 650°F, δηλ. 150°C έως 345°C περίπου).
• Όσο υψηλότερο είναι το γράμμα στο αλφάβητο, τόσο καλύτερη είναι η απόδοση τριβής.
• Τα κανονικά γράμματα κωδικού δισκοφρένου κυμαίνονται από C έως H.
• Εάν το πρώτο γράμμα είναι χαμηλότερο από το δεύτερο γράμμα, το δισκόφρενο λειτουργεί καλύτερα σε υψηλές θερμοκρασίες και χρειάζεται προθέρμανση.
• Εάν το δεύτερο γράμμα είναι χαμηλότερο από το πρώτο γράμμα, το επίθεμα μπορεί να ξεθωριάσει σε υψηλή θερμοκρασία. Το ξεθώριασμα των επιθεμάτων στα δισκόφρενα δρόμου αντιπροσωπεύεται από την πτώση της τριβής (“μ”) κατά μήκος τής καμπύλης, καθώς το υλικό φτάνει σε υψηλές θερμοκρασίες.
• Τα καλύτερα ολόπλευρα τακάκια δρόμου έχουν καλή τριβή τόσο σε υψηλές όσο και σε χαμηλές θερμοκρασίες (όπως στον κωδικό “FF“).
Για μια πλήρη λίστα με σχεδόν κάθε πιστοποιημένο με ISO, συμβατό με DOT δισκόφρενό, ανατρέξτε στο AMECA.org , το οποίο προσφέρει ένα δωρεάν PDF με δυνατότητα λήψης που τα αναφέρει όλα. AMECA.org
Πηγές
Automotive Manufacturers Equipment Compliance Agency Inc. (AMECA), Ουάσιγκτον, DC, 833.898.0145 ή 202.898.0145, AMECA.org